Cmentarz Żydowski

Dziś nekropolia zajmuje obszar 1,71 ha i można na niej zobaczyć ok. 3000 macew. Najstarsza postawiona jest na grobie zmarłej w 1802 roku Lei, córki Józefa Jozłe. Późniejsze upamiętniają pochówki kupców, rzemieślników, miejscowych notabli, ich żon i dzieci. W ohelu północnym (bliżej bramy) pochowano zmarłego w 1828 roku Szlomo Bochnera syna Mojżesza, ucznia Elimelecha z Leżajska (o czym wspomina epitafium), który był rabinem przez 40 lat. W ohelu południowym leżą męscy przedstawiciele dynastii Halbersztamów. Dawid syn Chaima zmarły w 1894 roku, jego trzech synów: Józef Zew zmarły w 1902 r., Mojżesz zmarły w 1915 r. i Naftali zmarły w roku 1927, oraz synowie Mojżesza: Baruch zmarły w 1916 r. i Józef Elimelech zmarły w 1906 r. Trzech spośród nich (Dawid, Józef Elimelech i Naftali) pełniło funkcje „w koronie rabinatu”.

II wojna światowa i czas „Szoah” pozostawiły swoje ślady w postaci nielicznych, ale wymownych nagrobków. Macewa–pomnik w miejscu pochówku 37 rozstrzelanych w Trzebini, w dniach 8, 10, 11 września 1939 roku mieszkańców Chrzanowa, wspomina także o ostatecznej zagładzie chrzanowskich Żydów w 1943 r.

Cmentarz żydowski to oprócz historii, także ślad wielowiekowej kultury żydowskiej w jej sepulklarnym wymiarze. Liczne nagrobki ozdobione wyobrażeniami symbolicznymi, wśród nich kilka szczególnie bogatych z początków XIX wieku. Inskrypcje pisane są niemal wyłącznie w języku hebrajskim, jednak na kilkudziesięciu nagrobkach odnaleźć można dopiski w językach: jidysz, niemieckim i polskim.
Cmentarz jest na co dzień zamknięty. Zwiedzanie połączone z oprowadzeniem jest możliwe po wcześniejszym uzgodnieniu w miejscowym Muzeum.
ul. Mickiewicza 13, tel. 32 753 87 11,
e-mail: muzeum@muzeum.chrzanow.pl 

081a.jpg [10.43 MB]